آموزش محاسبه توان دیزل ژنراتور (فرمول تبدیل KW به KVA)

خرید دیزل ژنراتور بدون محاسبه دقیق توان، دقیقاً مثل خرید کت‌وشلوار بدون پرو کردن است؛ یا آنقدر تنگ است که پاره می‌شود، یا آنقدر گشاد است که پولتان را هدر داده‌اید.

بسیاری از خریداران تصور می‌کنند با جمع کردن ساده اعداد روی پلاک وسایل برقی، می‌توانند ژنراتور مناسب را انتخاب کنند. اما این بزرگترین اشتباهی است که منجر به سوختن ژنراتور در همان روزهای اول می‌شود. چرا؟ چون جریان استارت و توان نهان را نادیده گرفته‌اند.

در این مقاله از پارت موتور، می‌خواهیم یک‌بار برای همیشه، روش اصولی و مهندسی محاسبه کیلووات (kW) و کاوا (kVA) را به زبان ساده به شما آموزش دهیم تا بتوانید هوشمندانه‌ترین انتخاب را داشته باشید.

تفاوت کیلووات (kW) و کاوا (kVA) چیست؟

قبل از دست به قلم شدن، باید زبان ژنراتورها را یاد بگیرید:

کیلووات (kW): توان واقعی است که دستگاه مصرف می‌کند (قدرت انجام کار).
کاوا (kVA): توان ظاهری است که ژنراتور تولید می‌کند.

فرمول طلایی: ژنراتورها همیشه مقداری تلفات انرژی دارند. ضریب قدرت (Power Factor) در ژنراتورهای استاندارد معمولاً ۰.۸ است. بنابراین:

فرمول تبدیل:
کیلووات (kW) تقسیم بر ۰.۸ = کاوا (kVA)

مثال: اگر مجموع مصرف شما ۸۰ کیلووات است، شما به یک ژنراتور ۱۰۰ کاوا نیاز دارید (نه ۸۰ کاوا!).

قاتل خاموش ژنراتور: جریان راه‌اندازی (Inrush Current)

نکته‌ای که ۹۰٪ افراد نمی‌دانند: وسایلی که موتور الکتریکی دارند (مثل کولر گازی، آسانسور، پمپ آب و یخچال)، در لحظه روشن شدن (استارت)، ۳ تا ۵ برابر مصرف عادی‌شان برق می‌کشند.

اگر ژنراتور شما نتواند این "ضربه اولیه" را تحمل کند، ولتاژ افت می‌کند و دستگاه خاموش می‌شود (یا موتور وسایل می‌سوزد).

جدول ضریب مصرف لوازم برقی

برای محاسبه دقیق، باید توان مصرفی وسایل خود را در ضریب‌های زیر ضرب کنید:

نام وسیله	ضریب استارت (راه‌اندازی)	توضیحات
لامپ و روشنایی (LED/SMD)	۱	بدون تغییر
لوازم صوتی و تصویری	۱	بدون تغییر
بخاری برقی / هیتر	۱	بار اهمی خالص
کولر گازی / اسپلیت	۳ برابر	بسیار مهم
آسانسور	۳ برابر	مهم‌ترین مصرف‌کننده ساختمان
پمپ آب (کفکش/خانگی)	۳ تا ۵ برابر	بستگی به نوع موتور دارد
الکتروموتورهای صنعتی	۴ تا ۶ برابر	بدون اینورتر (Soft Starter)

گام‌به‌گام: آموزش محاسبه توان ژنراتور (مثال واقعی)

بیایید فرض کنیم می‌خواهیم برای یک ساختمان مسکونی ۵ طبقه که دارای آسانسور و پمپ آب است، ژنراتور بخریم. مراحل زیر را با دقت دنبال کنید:

مرحله ۱: لیست برداری از وسایل ضروری

فقط وسایلی را بنویسید که در زمان قطع برق باید روشن باشند (نیازی نیست ماشین لباسشویی را حساب کنید).

آسانسور ۶ نفره (موتور ۶ کیلووات)
پمپ آب ساختمان (۲ کیلووات)
روشنایی مشاعات و پارکینگ (۱ کیلووات)
درب ریموتی پارکینگ (۰.۵ کیلووات)

مرحله ۲: اعمال ضرایب استارت

حالا طبق جدولی که در بالا گفتیم، اعداد را واقعی می‌کنیم:

آسانسور: ۶ کیلووات × ۳ (ضریب) = ۱۸ کیلووات (لحظه استارت)
پمپ آب: ۲ کیلووات × ۳ (ضریب) = ۶ کیلووات
روشنایی: ۱ کیلووات × ۱ = ۱ کیلووات
درب پارکینگ: ۰.۵ کیلووات × ۱ = ۰.۵ کیلووات

مرحله ۳: جمع‌بندی و تبدیل به کاوا

مجموع توان مورد نیاز شما:
18 + 6 + 1 + 0.5 = 25.5 کیلووات (kW)

حالا باید این عدد را به کاوا (kVA) تبدیل کنیم (تقسیم بر ۰.۸):
25.5 ÷ 0.8 = 31.8 کاوا (kVA)

نتیجه نهایی و انتخاب دستگاه:

عدد به دست آمده حدود ۳۲ کاوا است. اما آیا باید ژنراتور ۳۲ کاوا بخریم؟ خیر!
بهتر است همیشه ۱۰ تا ۲۰ درصد بالاتر در نظر بگیرید تا دستگاه همیشه با حداکثر فشار کار نکند و عمرش طولانی شود.

پیشنهاد مهندسی:
برای این مثال، بهترین گزینه استاندارد در بازار، یک دستگاه ۳۵ یا ۴۰ کاوا است.
یکی از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین مدل‌ها برای این رنج توان، دیزل ژنراتور ۳۵ کاوا بادوین است که به دلیل ضربه‌پذیری بالا، مخصوص راه‌اندازی آسانسور طراحی شده است.

نکته حرفه‌ای: تاثیر ارتفاع و دما (Derating)

اگر پروژه شما در شهری مثل تهران (با ارتفاع حدود ۱۲۰۰ متر از سطح دریا) قرار دارد، باید بدانید که غلظت اکسیژن کمتر است و موتورها حدود ۱۰٪ قدرت کمتری تولید می‌کنند.
پس اگر محاسبه شما لب‌به‌لب است، حتماً یک سایز بالاتر انتخاب کنید.

خلاصه فرمول محاسبه:

لیست وسایل را بنویسید.
توان وسایل موتوری را ۳ برابر کنید.
اعداد را جمع کنید.
حاصل را بر ۰.۸ تقسیم کنید.
عدد نهایی را در ۱.۲ ضرب کنید (ضریب اطمینان).

هنوز نگران محاسبات هستید؟

اشتباه در محاسبه می‌تواند به قیمت خرابی دستگاه چند صد میلیونی تمام شود. اگر درباره لیست وسایل خود مطمئن نیستید، نگران نباشید.
مهندسان پارت موتور آماده‌اند تا به صورت رایگان توان دقیق پروژه شما را محاسبه کنند. کافیست لیست وسایل خود را برای ما ارسال کنید.